Κεφαλληνιακή Βιόλα

(Viola cephalonica Bornm.)

Εικόνα 1. H στενότοπη ενδημική Viola cephalonica στις υψηλότερες κορυφές του Αίνου.

Ο κύριος βιότοπος της Viola cephalonica (κεφαλληνιακή Βιόλα ή μενεξές) είναι η θέση Χιονίστρα (δίπλα στο πάρκο κεραιών) του Εθνικού Δρυμού Αίνου. Η Viola cephalonica είναι το πιο σπάνιο φυτό της Κεφαλονιάς, αφού απαντά μόνο στις υψηλότερες κορυφές του όρους Αίνος, σε πετρώδες υπόστρωμα και σχισμές βράχων (Εικ. 1). Αποτελεί δηλαδή ένα στενότοπο ενδημικό είδος του όρους Αίνος, το οποίο δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο! Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να παρατηρήσουν τον πιο πυκνό υποπληθυσμό της σε θέση, η οποία φέρει το τοπωνύμιο “Χιονίστρα”. Απαντά, επίσης, στην υψηλότερη κορυφή του όρους Αίνος (Μέγας Σωρός), αλλά και στις μικρότερες κορυφές μεταξύ των δύο θέσεων (Εικ. 2).

Εικόνα 2. H εξάπλωση της Viola cephalonica στην Ελλάδα και στην Κεφαλονιά (κίτρινο χρώμα – Πατήστε πάνω στο χάρτη για μεγέθυνση).

H Viola cephalonica πήρε το όνομά της από την Κεφαλονιά, όταν το 1927 ο Γερμανός Βοτανικός Bornmüller την περιέγραψε ως νέο είδος. Είναι μικρό, πολυετές φυτό με χαρακτηριστικά κυανοϊώδη άνθη (Εικ. 3). Έχει ύψος λίγων εκατοστών και ανθίζει από την Άνοιξη έως τις αρχές του Καλοκαιριού.

Εικόνα 3. Χαρακτηριστικές εικόνες της Viola cephalonica στον Αίνο.

Στην περιοχή εξάπλωσης της Viola cephalonica, φύονται ακόμη μερικά ενδημικά ή/και σημαντικά είδη της Ελληνικής Χλωρίδας, όπως τα: Ajuga orientalis subsp. aenesia, Campanula garganica subsp. cephallenica και Cerastium candidissimum, Corydalis solida subsp. incisa, Paronychia albanica subsp. graeca, Poa cephalonica, Saponaria aenesia, Scutellaria rupestris subsp. cephalonica, Veronica glauca subsp. peloponnesiaca.

Εικόνα 4. Μερικά χαρακτηριστικά είδη της χλωρίδας του Αίνου: Ajuga orientalis subsp. aenesia (πάνω αριστερά), Campanula garganica subsp. cephallenica και Cerastium candidissimum (πάνω δεξιά), Corydalis solida subsp. incisa (κάτω δεξιά), Paronychia albanica subsp. graeca (κάτω αριστερά).

Η εγκατάσταση ραδιοτηλεοπτικών και τηλεπικοινωνιακών αναμεταδοτών στην περιοχή είχε ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση των φυσικών χαρακτηριστικών του βιοτόπου και τον περιορισμό της περιοχής κάλυψης της Viola cephalonica. Σε μια προσπάθεια προστασίας της Viola cephalonica από τις ανθρώπινες επιδράσεις, κατασκευάστηκε το 2008, περίφραξη στη θέση Χιονίστρα από το Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου με τη συνδρομή της Δ/νσης Δασών Κεφαλληνίας.