Παράκτια Οικοσυστήματα – Αμμοθίνες

Θυμίζουν πολύ τους σχηματισμούς που συναντάμε σε ερημικά περιβάλλοντα. Στην Ελλάδα τις συναντάμε συχνά κατά μήκος της ακτογραμμής σε πολλές από τις παραλίες των προστατευόμενων περιοχών Κεφαλονιάς-Ιθάκης. Αναφερόμαστε στις αμμοθίνες που είναι οι μικροί αυτοί λόφοι από άμμο που σχηματίζονται λόγω της επίδρασης του ανέμου και του νερού που μεταφέρουν κόκκους άμμου αποθέτοντας τους με τέτοιο τρόπο που σχηματίζουν αυτές τις ιδιαίτερες γεωμορφές.

Στο ανθρώπινο μάτι οι σχηματισμοί αυτοί μοιάζουν αδιάφοροι, σα να σχηματίστηκαν τυχαία εκεί, παρόλα αυτά αποτελούν σημαντικούς οικοτόπους λόγω του ότι φιλοξενούν ανθεκτικά φυτά και ζώα με υψηλή προσαρμογή στις δυσμενείς συνθήκες του εκεί περιβάλλοντος. Η ελάχιστη βλάστηση που συνθέτει τη χλωρίδα των Αμμοθινών, είναι κυρίως τα πανέμορφα λευκά κρινάκια (Pancratium maritimum), ενώ περιμετρικά των ολόχρυσων αμμοθινών, υπάρχει αμμόφιλη βλάστηση (Ammophila arenaria), λυγαριές (Vitex agnus castus), αγριοαχλαδιές (Pyrus spinosa), αστυβίδες (Sarcopoterium spinosum), θυμάρι (Thymus vulgaris), πικροδάφνες (Nerium oleander) και αγριελιές (Olea europea var. οleaster).

Οι αμμοθίνες ή θίνες, είναι μικροί λόφοι από άμμο που συνήθως βρίσκονται στις παράκτιες περιοχές. Αποτελούν σημαντικό οικότοπο στη μεταβατική ζώνη θάλασσας και ξηράς και δημιουργήθηκαν από τις διεργασίες της διάβρωσης και της απόθεσης της άμμου στην παράκτια ζώνη. Έτσι, η άμμος της ακτής που παρασύρεται από τον άνεμο αντικαθίσταται φυσιολογικά από την άμμο που κύματα και ρεύματα φέρνουν στην παραλία. Η άμμος αυτή προέρχεται και μεταφέρεται από τη λεκάνη απορροής των ποταμών ή και από ιζήματα διαβρωμένων βράχων ή και υποθαλάσσιων συσσωρεύσεων άμμου.

Οι θίνες, εξαιτίας της αμμώδους σύστασής τους, αποτελούν ασταθή, αλλά δυναμική γεωμορφολογική και όχι μόνο ενότητα, της παράκτιας συνήθως ζώνης. Η γένεση και η διατήρησή τους εξαρτάται από τους επικρατούντες ισχυρούς ανέμους της περιοχής, τη δράση του κυματισμού στην παράκτια ζώνη και τη προσφορά – διαλογή των υλικών της διάβρωσης, αλλά και από την προσφορά υλικών διάβρωσης που γειτονικοί χείμαρροι και ποτάμια γέρνουν στον παράκτιο χώρο.

Οι αμμοθίνες, μαζί με τους παράκτιους λασπότοπους, τους αλμυρούς βάλτους και τις αμμώδεις παραλίες, ανήκουν στους παράκτιους οικοτόπους, επιτελούν ευρύ φάσμα σημαντικών λειτουργιών, είναι ανεκτίμητης αξίας για την προστασία της άγριας πανίδας και χλωρίδας, αλλά και αποτελούν φυσικό φίλτρο και φυσικό αντιπλημμυρικό φράγμα για το αλμυρό νερό. Ειδικότερα δε, οι αμμοθίνες και οι αλμυροί βάλτοι απορροφούν την ενέργεια των κυμάτων, αποτρέποντας με αυτό τον τρόπο τη διάβρωση της παράκτιας ζώνης. Οι αμμοθίνες είναι ευαίσθητα, αλλά σε δυναμική εξέλιξη οικοσυστήματα που φιλοξενούν ανθεκτικά φυτά και ζώα με υψηλή προσαρμογή στις δυσμενείς συνθήκες του εκεί περιβάλλοντος. Η οικολογική τους σημασία είναι μεγάλη και οποία αποδίδεται στην αμμοθινική βλάστηση, που έχει πρωτεύοντα δομικό ρόλο στη δημιουργία και διατήρησή τους, καθώς η βλάστηση αυτή:

• συγκρατεί την άμμο,

• σταθεροποιεί την ακτογραμμή και το έδαφος από τη διαβρωτική δράση της θάλασσας και του ανέμου και
• λειτουργεί προστατευτικά ως φυσικό φράγμα (θαλασσινό νερό, ένταση ανέμων) για την ενδοχώρα

Εξάλλου, τα αμμοθινικά συστήματα είναι ευαίσθητα και εύθραυστα οικοσυστήματα, που έχουν προσαρμοστεί στις μεταβολές που προκαλούνται από φυσικά αίτια (άνεμος, κύμα), ενώ, ανεξάρτητα των αμμωδών αποθέσεων (έκταση, πάχος, ύψος), έχουν σημαντικό ρόλο στην υπόγεια υδρολογία της ευρύτερης περιοχής και αυτό οφείλεται στο ότι διαθέτουν αξιόλογη αποθηκευτική ικανότητα, ως προς τα υπόγεια νερά που φιλοξενούν στη μάζα τους.