Στα πλαίσια της εξωστρέφειας και της συμμετοχή του Παραρτήματος Αργοστολίου της Μονάδας Διαχείρισης του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α σε διάφορα δίκτυα και οργανώσεις του εξωτερικού, έχει ξεκινήσει προσπάθεια ανακήρυξης του Εθνικού Δρυμού Αίνου ως «Διεθνούς Πάρκου Σκοτεινού Ουρανού» (International Dark Sky Park). Ένα «Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού» είναι μια περιοχή που διαθέτει εξαιρετική ή/και διακεκριμένη ποιότητα νυχτερινού ουρανού και ένα νυχτερινό περιβάλλον που προστατεύεται ειδικά για την επιστημονική, φυσική, εκπαιδευτική, πολιτιστική κληρονομιά και τη αναψυχή. Θα πρόκειται για το πρώτο Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού που θα ανακηρυχθεί στην Ελλάδα.
Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου έχει όλα τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την ανακήρυξή του ως “Διεθνούς Πάρκου Σκοτεινού Ουρανού”, καθώς διαθέτει πέρα από την πολύτιμη φυσική κληρονομιά και το Ίδρυμα Κεφαλληνιακών Ερευνών «Εύδοξος» με το αστεροσκοπείο του, ενώ το προσωπικό τουΠαραρτήματος Αργοστολίου μπορεί να διεξάγει προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης/ενημέρωσης σχετικά με το πρόβλημα της φωτορύπανσης και σχετικές δράσης αστροπαρατήρησης εντός του Εθνικού Δρυμού, κατόπιν βέβαια σχετικής άδειας από την Διεύθυνση Δασών Κεφαλληνίας.
Για την ανακήρυξη του θα απαιτηθεί η υποβολή φακέλου προς την Διεθνή Ένωση Σκοτεινών Ουρανών (International Dark-Sky Association – IDA). Ο φάκελος θα πρέπει να περιέχει μεταξύ άλλων υποστηρικτικές επιστολές από τους φορείς και τις αρχές της Κεφαλονιάς, καθώς και εξειδικευμένους φορείς σχετικούς με την αστροπαρατήρηση, μετρήσεις φωτορύπανσης σε διάφορα σημεία του Πάρκου, καθώς και Διαχειριστικό Σχέδιο Φωτεινότητας (Light Management Plan).
Την προσπάθεια ανακήρυξης θα πρέπει να την ενστερνιστούν οι πολίτες και οι τοπικοί φορείς της Κεφαλονιάς, καθώς και εξειδικευμένοι επιστημονικοί φορείς, όπως η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, οι Δήμοι Αργοστολίου & Σάμης, η Διεύθυνση Δασών Κεφαλληνίας, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, το Ίδρυμα Κεφαλληνιακών Ερευνών «Εύδοξος» κ.α.
Τα οφέλη που θα προκύψουν για τον Εθνικό Δρυμό Αίνου και για την Κεφαλονιά γενικότερα έχουν να κάνουν με την απόκτηση ενός διεθνούς εμπορικού σήματος, την ανάπτυξη του θεματικού τουρισμού και της αστροπαρατήρησης, την προβολή της προστατευόμενης περιοχής στο εξωτερικό, την δημιουργία ειδικών προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για το νυχτερινό ουρανό, την ανταλλαγή τεχνογνωσίας με ξένους επιστήμονες κ.λπ.
Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού Αίνου – Aenos International Dark Sky Park
Η επίσημη ανακήρυξη έγινε τον Ιούνιο του 2023.
Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου είναι αναγνωρισμένος ως «Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού» (International Dark Sky Park). Ένα «Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού» είναι μια περιοχή που διαθέτει εξαιρετική ποιότητα νυχτερινού ουρανού και ένα νυχτερινό περιβάλλον που προστατεύεται ειδικά για την επιστημονική, φυσική, εκπαιδευτική, πολιτιστική κληρονομιά και αναψυχή. Είναι το πρώτο, και ως τώρα μοναδικό, Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού που ανακηρύχθηκε επίσημα στην Ελλάδα από την International Dark-Sky Association.
Παρακάτω δίνονται κάποια φυλλάδια σχετικά με το σκοτεινό ουρανό και την φωτορύπανση.
Το σχέδιο εξωτερικού φωτισμού του Εθνικού Δρυμού Αίνου στοχεύει στη διαχείριση των αναγκών φωτισμού εξωτερικών χώρων με τρόπο ώστε να προστατεύει το σκοτεινό ουρανό του Αίνου, να επιτρέπει τη διεξαγωγή αστρονομικών παρατηρήσεων καθώς και τυχόν άλλων νυχτερινών δραστηριοτήτων που χρειάζονται να γίνουν για την συντήρηση και προστασία του Εθνικού Δρυμού. Το σχέδιο αποτελείται από τους παρακάτω επιμέρους κανόνες. Σε περίπτωση που τοπική, περιφερειακή ή εθνική νομοθεσία προβλέψει στο μέλλον αυστηρότερους (ως προς την προστασία του νυχτερινού ουρανού) κανόνες από αυτούς που περιγράφονται στο παρόν σχέδιο τότε θα εφαρμόζεται η αυστηρότερη νομοθεσία. Επίσης, εξαιρούνται από τους κανόνες οι περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου παραμένει κατά προτεραιότητα χωρίς μόνιμα εγκατεστημένο εξωτερικό φωτισμό τόσο σε δρόμους, υπαίθριους χώρους όσο και σε κτήρια. Τυχόν εγκατάσταση εξωτερικού φωτισμού θα πρέπει να τεκμηριώνεται από λόγους σημαντικής ανάγκης που θα σχετίζεται με τη δημόσια ασφάλεια.
Φωτεινές πηγές που τυχόν εγκατασταθούν λόγω των παραπάνω λόγων θα πρέπει να είναι τύπου πλήρους αποκοπής (full cutoff) και να εκπέμπουν μηδενική φωτεινή ροή πάνω από την οριζόντιο. Η φωτεινή ισχύς τους θα πρέπει να είναι η ελάχιστη δυνατή για την εκτέλεση του σκοπού εγκατάστασης καθώς και να χρησιμοποιούνται κατάλληλοι αυτοματισμοί (χρονοδιακόπτες, αισθητήρες κίνησης) ώστε να ενεργοποιούνται μόνο όταν το απαιτεί η χρήση του χώρου. Ο κανονισμός αυτός ισχύει και για το φιλοξενούμενο πάρκο κεραιών.
Φωτεινές πηγές που τυχόν εγκατασταθούν λόγω των παραπάνω λόγων θα πρέπει να εκπέμπουν φάσμα με συσχετισμένη θερμοκρασία χρώματος το πολύ 2700Κ και, εφόσον το επιτρέπει η εφαρμογή, ακόμα λιγότερο.
Οχήματα που εισέρχονται στον Εθνικό Δρυμό Αίνου για οποιοδήποτε λόγο (υπηρεσιακά οχήματα, οχήματα προσωπικού, οχήματα επισκεπτών) θα πρέπει να χρησιμοποιούν τη μικρότερη σκάλα φωτισμού που επαρκεί για κάθε σημείο της διαδρομής και να χρησιμοποιούν τα φώτα μόνο για όσο χρόνο είναι σε κίνηση.
Προσωρινός φωτισμός κατά τη διενέργεια νυχτερινών δραστηριοτήτων (αστρονομική παρατήρηση, κατασκήνωση, καταγραφή νυχτερινής πανίδας κτλ.) θα πρέπει να περιορίζεται στον απαραίτητο για λόγους ασφαλείας. Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση αποκλειστικά κόκκινων φακών χαμηλής έντασης για την αστρονομική παρατήρηση και χρήση φωτισμού ασφαλείας στην κατασκήνωση που δεν εκπέμπει πάνω από την οριζόντιο.
Απαγορεύεται η εφαρμογή ψυχαγωγικού φωτισμού όπως φωτισμού τύπου «light painting», προβολείς τύπου «searchlight» καθώς και η χρήση laser με εξαίρεση την εκπαιδευτική χρήση στις αστρονομικές δραστηριότητες.
Απαγορεύεται η χρήση φωτεινών πινακίδων ή φωτιζόμενων επιγραφών. Οι επιγραφές θα πρέπει να είναι δυνατό να διαβάζονται με τη χρήση των ατομικών φώτων ή των φώτων οχήματος.
Εξαιρέσεις από τον παρόντα κανονισμό μπορούν να δοθούν με απόφαση του Δ.Σ. για ειδικές περιπτώσεις και για τον συντομότερο δυνατό χρόνο.
Αν ενδιαφέρεστε για να συμμετάσχετε σε αστροβραδιά/πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την αστρονομία και τη φωτορύπανση μπορείτε να επικοινωνήσετε με το τηλεφωνο 26710.29258 του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου όλες τις ημέρες της εβδομάδας, και ώρες: Δευτ.-Παρ. 8.00-16.00, Κυρ. κατόπιν συνεννόησης.
Περισσοτέρες πληροφορίες στο https://aenosdarkskypark.gr/
O Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου ενσωματώθηκε στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/4245/205/16-2-2022 απόφαση (ΦΕΚ 859/Β/25-2-2022)
Η ιστοσελίδα της νέας Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Ζακύνθου, Αίνου και Προστατευόμενων Περιοχών Ιονίων Νήσων είναι διαθέσιμη στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://necca.gov.gr/mu-ionian
Η παρούσα ιστοσελίδα του πρώην Φορέα (https://aenosnationalpark.gr) πλέον δεν ενημερώνεται και παραμένει για αρχειακούς λόγους.
Επικοινωνία: mdpp.ionian@necca.gov.gr
Natural Environment and Climate Change Agency (NECCA) incorporated Ainos National Park Management Body, due to MDΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/4241/203/16-2-2022 (GG 859/Β/25-2-2022)
The website of Management Unit of Zakynthos and Ainos National Parks and Protected Areas of the Ionian islands is available at the following url: https://necca.gov.gr/mu-ionian
The present website of the ex-Management Body (https://aenosnationalpark.gr) is not currently updated and remains live for archival purposes.
Contact: mdpp.ionian@necca.gov.gr